درباره لوکوموتیو :
ماشینی کشنده یا یک خودروی ریلی است که واگن‌ها یا قطار به آن متصل می‌شوند و نیروی محرکه برای آن‌ها ایجاد می‌کند . لوکوموتیوها نیروی حرکتی خود را به دو طریق عمده به دست می‌آورند . لکوموتیوها با گازوئیل (موتور دیزل) یا با جریان برق (موتور الکتریکی) کار می‌کنند . لوکوموتیو خودش باری بر دوش ندارد و وظیفه آن کشیدن قطار بر روی ریل است .
قطار چیست ؟
قطار ، یکی از مطرح‌ترین و مهم‌ترین وسایل حمل و نقل جهان است ، که به منظور حمل و جا به جایی بار و مسافر استفاده می‌شود .
هر قطار شامل واگن‌هایی است که توسط یک لوکوموتیو ، روی ریل‌های راه آهن حرکت می‌کنند . قطارها ، با توجه به کارکردی که دارند به دو دسته مسافربری و باربری تقسیم می‌شوند ، که امروزه نوع سومی با عنوان قطارهای گردشگری ، به منظور جذب گردشگر و به دلایل فرهنگی و اقتصادی ، به ناوگان حمل‌ونقل ریلی جهان اضافه شده‌اند .
تاریخچه قطار :
قطار ، از بدو ورود به عرصه صنعت حمل‌ونقل جهانی ، نقش مهم و تأثیر گزاری در زندگی انسان‌ها ایفا کرده است . اما کم‌تر کسی درباره اولین قطار جهان و سیر تحول این وسیله تا رسیدن به شکل کنونی اطلاع دارد . در سال ۱۵۰۰ میلادی اولین قطارهای جهان ، از واگن‌هایی تشکیل می‌شدند که با اسب‌های پر قدرت بر روی ریل‌های چوبی کشیده می‌شدند .
ریچارد تروینیک ، مهندس و مخترع بریتانیایی ، اولین کسی بود که برای اولین بار در سال ۱۸۰۴ در ولز جنوبی انگلستان ، یک لوکوموتیو را با نیروی بخار روی ریل‌های فولادی به حرکت درآورد . ریچارد ، در ابتدا تنها برای جابه‌جایی بار از این قطار استفاده می‌کرد ، اما بعد از مدتی این قطار ، برای حمل مسافران نیز مورد استفاده قرار گرفت .
با این حال پس از شکستن یکی از چرخ‌های این قطار ، دیگر اقدام به تعمیر آن نشد . پس از ریچارد تروینیک ، جورج استفنسون ، مهندس مکانیک انگلیسی و مخترع خط آهن ، اولین کسی بود که از قطار ، به‌عنوان یک وسیله حمل و نقل عمومی استفاده کرد . او ابتدا یک کارگر ساده بود که برای سهولت در حمل زغال‌سنگ‌ها و انتقال آن‌ها از معدن به کارخانه‌ها ، به فکر ساخت لوکوموتیو افتاد .
گفته می‌شود پیش از جورج استفنسون یک مرد اسکاتلندی به نام ریشار کرووی اقدام به ساخت قطار کرد ، اما به دلیل حمایت نشدن ، آن را به پایان نرساند . در هر حال جورج استنفنسون به کمک دانش خود و آنچه از پیش می‌دانست ، اولین قطار جهان که مجهز به موتور بخار بود را در سال ۱۸۱۴ راه اندازی کرد . او هم‌چنین اولین مسیر منظم قطار را در سال ۱۸۲۵ در بین استاکتون و دارلینگتون افتتاح کرد .
با گذشت زمان تغییرات بسیاری در ساخت موتور قطارها ، سیستم ریلی و خطوط راه آهن و حتی شکل ظاهری آن‌ها ایجاد شد ، که این تغییرات تا امروز نیز ادامه داشته و با پیشرفت علم به‌روزرسانی خواهند شد .
تاریخچه قطار در ایران :
استفاده از قطار در ایران نسبت به کشورهای دیگر سال‌های بیشتری به طول انجامید ، علت آن رقابت بر سر اهداف سیاسی و اقتصادی کشورهایی بود که در دربار ایران نفوذ و قدرت داشتند . تصمیمات بسیاری مبنی بر احداث راه آهن در ایران ، توسط افرادی از کشورهای مختلف مطرح شد ، اما هیچ یک به مرحله اجرا در نیامدند . حال ممکن است این سؤال در ذهن شما ایجاد شود که : اولین قطار ایران در کدام شهر بود ؟ باید بگوییم ، پس از کشمکش‌های فراوان ، بلژیک امتیاز احداث راه‌آهن حضرت عبدالعظیم را در سال ۱۸۸۸ از فردی به نام مسیو پواتال خریداری کرده و به اجرا درآورد . به این ترتیب اولین قطار ایران در شهرری به حرکت درآمد . در آن زمان در ایران به‌جای قطار از واژه ماشین دودی استفاده می‌شد و دلیلش دودی بود که هنگام حرکت از دودکش قطار خارج می‌شد. این ماشین دودی در دو ایستگاه ، یعنی پارک کوثر و دیگری مقصد اصلی ، یعنی شاه عبدالعظیم ، توقف می‌کرد . مردم به‌جای ایستگاه از واژه گار استفاده می‌کردند که در فرانسوی به معنی ایستگاه است . رفته‌رفته به دلیل عدم رونق و سوددهی ، این ماشین‌دودی از کار افتاد .
سرانجام در سال ۱۳۰۶ در زمان حکومت رضا شاه پهلوی ، راه آهن سراسری در ایران افتتاح شد . لایحه احداث راه آهن سراسری یک سال پیش از ساخته شدن آن در مجلس شورای ملی به تصویب رسیده بود . این خط که توسط آلمانی ها و به کمک یک کمپانی آمریکایی ساخته شد ، از شمال تا جنوب امتداد داشت و بندر شاهپور ، امام خمینی کنونی ، را به بندر شاه ، ترکمن فعلی ، وصل می‌کرد . پس از مدت‌ها انتظار ، ایستگاه سمیه که شمال و جنوب را به هم می‌رساند در سال ۱۳۱۷ افتتاح شد .
پس از احداث راه آهن سراسری ساخت دیگر خطوط هم در دستور کار قرار گرفت و این سیستم گسترش یافت .
سیر شکل‌گیری و تکامل قطارها سال‌ها به طول انجامید ، و آنچه امروز می‌بینیم در واقع حاصل تمامی تفکرات و سازه‌هایی است که روز به‌روز پیشرفت می‌کنند .
